1936: Ο Μάης των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης

του Φοίβου Τσικλιά  

  Ο Μάης του 1936 υπήρξε μία από τις ηρωικότερες, αλλά ταυτόχρονα και από τις τραγικότερες, στιγμές του εργατικού κινήματος στη Θεσσαλονίκη. Οι μαχητικές απεργίες των καπνεργατών της πόλης συγκλόνισαν όλη τη χώρα, για να καταπνιγούν τελικά στο αίμα.

  Κατά τη δεκαετία του 1930, η Ελλάδα βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση. Το κραχ του 1929 και η στάση πληρωμών της χώρας το 1932 από κοινού με τη Μικρασιατική καταστροφή, είχαν δυσχεράνει τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας της εργατικής τάξης. Οι παραπάνω παράγοντες μαζί με την ύπαρξη πλήθους φτηνών εργατικών χεριών μεταξύ των προσφύγων, είχαν οδηγήσει τα ημερομίσθια σε δραματική πτώση. Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας στον κλάδο των καπνεργατών, είχαν οδηγήσει πολλούς στο να εργάζονται αμισθί, μόνο για την εξασφάλιση της περίθαλψης.

  Την 29η Απριλίου 1936, προχωρούν σε απεργία διαρκείας 12.000 καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, με τη στήριξη της Πανελλήνιας Καπνεργατικής Ομοσπονδίας και της, ελεγχόμενης από το ΚΚΕ, Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος. Βασικό τους αίτημα η αύξηση του ημερομισθίου από τις 75 στις 135 δραχμές, με βάση τη “σύμβαση Παπαναστασίου” του 1924, την οποία δεν εφάρμοζαν οι καπνέμποροι.

  Πολύ σύντομα οι κινητοποιήσεις εξαπλώνονται σε όλη τη χώρα. Στις 30 Απριλίου απεργούν τα σωματεία καπνεργατών Δράμας και Καβάλας, για να ακολουθήσουν στις 2 Μαΐου δεκάδες άλλα σωματεία, μεταξύ των οποίων του Αγρινίου, της Κομοτηνής, της Ξάνθης, του Λαγκαδά, της Καρδίτσας και του Πειραιά. Την 5η Μαΐου προχωρούν σε απεργία συμπαράστασης και άλλα σωματεία της Θεσσαλονίκης, όπως της κλωστοϋφαντουργίας και των χαρτεργατών.

  Στις 8 Μαΐου, η χωροφυλακή προσπαθεί να εμποδίσει πορεία απεργών που κατευθύνονταν στο Διοικητήριο. Όταν αποτυγχάνουν, πυροβολούν κατά του άοπλου πλήθους. Στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα, τα οποία ενισχύονται τόσο από άλλες πορείες όσο και από κατοίκους της πόλης.

  Την επομένη, 9 Μαΐου, η απεργία γενικεύεται, με τη συμμετοχή 25.000 εργατών, βιοτεχνών, επαγγελματιών και φοιτητών. Την ίδια ημέρα κορυφώνεται και η καταστολή, με τη χωροφυλακή να επιτίθεται βίαια κατά των συγκεντρώσεων, δολοφονώντας δώδεκα διαδηλωτές. Το μεσημέρι τη διατήρηση της τάξης αναλαμβάνει ο στρατός, με στρατιώτες να περιφρουρούν τα αστυνομικά τμήματα, το Γ' Σώμα Στρατού να βρίσκεται σε επιφυλακή και μια σειρά αντιτορπιλικών να καταπλέουν στο λιμάνι. Παρά την απαγόρευση των συγκεντρώσεων, ο λαός της πόλης συγκεντρώνεται στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας, όπου εγκρίνει ψήφισμα υπέρ της τιμωρίας των ενόχων της δολοφονίας των απεργών. 

  Η συνέχεια του άρθρου στο brigada.gr

Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης: Το Σαββατοκύριακο έσωσε την παρτίδα

12η ΔΕΒΘ | MOTION TEAM/ΦΑΝΗ ΤΡΥΨΑΝΗ

του Απόστολου Λυκεσά

 Αν και με την ψυχή στο στόμα, η 12η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκε και φέτος, χωρίς κανένα απρόοπτο να σκιάσει τις δράσεις της. Και μάλιστα με ρεκόρ εκδηλώσεων, 280 μέσα σε ένα τετραήμερο. Μπορεί να μην ξεχείλιζαν όλες από κόσμο, ωστόσο κανένας δεν έμεινε παραπονεμένος, σε σημείο να απορείς πού βρίσκονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι που παρακολουθούν εκδηλώσεις βιβλίου από το πρωί μέχρι το βράδυ.

  Κι αν τις πρώτες δύο μέρες (Πέμπτη-Παρασκευή) είχαν χτυπήσει «καμπανάκια», η σαρωτική παρουσία του κόσμου το Σάββατο αλλά και την Κυριακή έκανε τους οργανωτές να χαμογελάσουν πλατιά και τους εκδότες να ξεχάσουν όσα είχαν αρχίσει να ψιθυρίζουν. Η κρίση και η πολιτική αμφιθυμία γύρω από το μέλλον της έκθεσης είχαν αυξήσει αρχικά τους σκεπτικιστές, οι οποίοι όμως την Κυριακή της λήξης κάθε χρόνο έχουν άλλη άποψη.

  Το πρόβλημα παραμένει η αδυναμία των «μανιακών» της έκθεσης, που δεν είναι και λίγοι, να παρακολουθήσουν ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις που γίνονται παράλληλα. Επίσης πρόβλημα παραμένει η ωριαία διάρκεια, που αποδεικνύεται πολύ μικρή και που σβήνει μόλις ανάβουν τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις που πάνε να ανοίξουν. Σαν να κατέχει κάποιο άγχος τους διοργανωτές να κάνουν ρεκόρ κάθε χρόνο ή λες και ο αριθμός των εκδηλώσεων είναι αυτός που καθορίζει την επιτυχία ή όχι του φεστιβάλ. Επίσης, η ενδυνάμωση με προσωπικό του γραφείου Τύπου -που για τέσσερις μέρες δεν έχει κανένα φοβερό κόστος- θα διευκόλυνε πολύ για το ζωντάνεμα της δημόσιας εικόνας της διοργάνωσης. Πάντως αν και με κουτσουρεμένο προϋπολογισμό σε σχέση με πέρυσι και με ελάχιστο χρόνο προετοιμασίας, η πραγματοποίησή της ήταν θαυμαστό και αληθινό κατόρθωμα.

  «Και ο κόσμος και οι εκδότες είναι ευχαριστημένοι», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η συντονίστρια του φεστιβάλ Νόπη Χατζηγεωργίου, τονίζοντας ότι «σε χρόνο μηδέν στήσαμε ένα ενδιαφέρον φεστιβάλ που δείχνει τον δρόμο για το μέλλον, αλλά δεν θα πρέπει να εφησυχάσουμε και να μην ξεχνάμε ότι τα θαύματα κρατάνε τρεις μέρες».

  Ο Αργεντινός συγγραφέας Νταμιάν Ταμπαρόφσκι ήταν μάλλον η πιο ενδιαφέρουσα στιγμή από τις ξένες παρουσίες. Με αντικομφορμιστική εμφάνιση και με μια νότα λυρικής ντεκαντάνς κατάφερε σε χρόνο μηδέν να μιλά για το ΔΝΤ και την Αργεντινή, τον ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos, να εξηγεί τι γίνεται με το δολάριο, να περνάει από το ποδόσφαιρο στον Καμί.

12η ΔΕΒΘ | MOTION TEAM/ΦΑΝΗ ΤΡΥΨΑΝΗ

  Ξεχώρισαν επίσης η Φλάβια Κομπάν και ο Χουάν Βισέντε Πικέρας, που ταξίδεψαν το κοινό τους από την Αργεντινή στην Ισπανία και από την Ελλάδα στην Αλγερία για να υποστηρίξουν τα ανθρωπιστικά προτάγματα, και ο Ουκρανός Κούρκοφ για τις προσεγγίσεις του στα τρέχοντα καυτά ζητήματα της πατρίδας του. Πολλοί αιφνιδιάστηκαν από τη θερμή συζήτηση που είχαν Κροάτες και Ρώσοι με θέμα τη μετανάστευση. Και, τέλος, στο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών τα αίματα άναψαν, αλλά για λίγο, αφού μάλλον κλήθηκαν περισσότεροι από όσοι χωρούσαν στον χρόνο, με αποτέλεσμα να διαμαρτυρηθούν, και δικαίως, αυτοί που μάταια ανέμεναν να διαβάσουν ποιήματά τους.

  Το παιδικό τμήμα και φέτος ήταν εκτός συναγωνισμού από πλευράς προσέλευσης κοινού, ενώ έκπληξη ήταν η συνεχής πολυπληθής παρουσία ιερωμένων και ενδιαφερομένων για ζητήματα πίστης στο περίπτερο των εκδόσεων «Εν πλω». Και να μην ξεχάσουμε: Το ΕΚΕΒΙ έλειπε σε όλους και το φάντασμά του έσκεπε με την παρουσία του το φεστιβάλ. Ρωτούσαν αν θα «αναστηθεί» ακόμη και κάποιοι από αυτούς που όταν υπήρχε το είχαν υποσκάψει.

πηγή: efsyn.gr