Το καλοκαίρι, όπως το είχαν προγραμματίσει στη συγκυβέρνηση, δεν τους βγήκε. Ετοίμαζαν την παύση των διαπραγματεύσεων για δανεισμό με την τρόικα και μια μίνι έξοδο στις αγορές, ούτως ώστε στη ΔΕΘ να παρουσιάσουν τη "μετα-μνημονιακή εποχή". Όμως λίγο ο ΕΝΦΙΑ, λίγο το εμπάργκο, λίγο η μικρή ΔΕΗ, λίγο οι 180 που δε βγαίνουν, το καλοκαίρι των ονείρων τους έγινε καλοκαίρι του ιδρώτα... Οι επικοινωνιακές αντεπιθέσεις της κυβέρνησης δεν επέφεραν τα αναμενόμενα οφέλη. Διότι πόση σύλληψη Μαζιώτη να ταΐσεις τους απεγνωσμένους ροδακινοπαραγωγούς της Ημαθίας; Ή πόση "ρήξη με την τρόικα στο Παρίσι" να σερβίρεις στο φορολογούμενο που μόλις είδε το ποσό του ΕΝΦΙΑ που πρέπει να πληρώσει; Γι' αυτό και αποφάσισαν να αλλάξουν τακτική, επιλέγοντας την (πατροπαράδοτη) προγονοπληξία και συνομωσιολογία. Ο Α. Σαμαράς και μια σειρά υπουργών επισκέπτονται, ως Ιντιάνα Τζόουνς του 2014, την ανασκαφή του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη. Ο τεραστίων διαστάσεων τάφος, η εντυπωσιακή είσοδός του και τα μυστικά που -πιθανά- κρύβει στις αίθουσές του χρησιμοποιούνται ως αντίδοτο στην ομαδική κατάθλιψη που προκαλούν τα μνημονιακά μέτρα. Έτσι λοιπόν, το Υπουργείο Πολιτισμού φροντίζει να τροφοδοτεί καθημερινά τα ΜΜΕ με αναλυτικές πληροφορίες για την εξέλιξη της ανασκαφής και με τις κατάλληλες φωτογραφίες. Με αυτό το υλικό, τα μέσα -κυρίως τα ηλεκτρονικά- έχουν στήσει ένα ριάλιτι έξω από τον τύμβο της Αμφίπολης. Παρακολουθούν λεπτό-λεπτό τις πρόοδο της αρχαιολογικής έρευνας, την οποία "ντύνουν" με τις κατάλληλες θεωρίες συνομωσίας. Είναι ο τάφος του Μεγαλέξανδρου, της Ρωξάνης, του Νέαρχου, του Αλέξανδρου Δ' ή κάποιου άλλου; Κρύβει θησαυρούς όπως η Βεργίνα ή τα "σήκωσε όλα ο Σαμαράς" και τα έστειλε πεσκέσι στην Άνγκελα; Και επίσης, ποιος και γιατί σταμάτησε τη Σουβαλτζή στην Αίγυπτο; Ο Σημίτης, η αιγυπτιακή κυβέρνηση ή μήπως η Μασονία...; Όταν έχουμε τόσο σημαντικά ζητήματα να λύσουμε, προφανώς θα αγνοήσουμε τα ροδάκινα που σαπίζουν στα ψυγεία και τον ΕΝΦΙΑ που περιμένει στη γωνία. Την ώρα μάλιστα που η δρ. Γοργόνα θέτει στην παγκόσμια αρχαιολογική κοινότητα το ανατρεπτικό ερώτημα "Μήπως, εν τέλει, ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;"...!
"Για τον Εμμ. Κριαρά δεν πρέπουν δάκρυα. Του πρέπει ένα τεράστιο "Ευχαριστώ", για όσα πολύτιμα μας κληροδοτεί..."
Ένα ντοκιμαντέρ, σε σκηνοθεσία Στέλλας Θεοδωράκη, για την επιστημονική και πολιτική διαδρομή του Καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά, που απεβίωσε σήμερα "πλήρης ημερών, σεβασμού και αναγνώρισης". Η ζωή και το έργο του αποτελούν ορόσημο του αιώνα που πέρασε, τόσο για τη Μεσαιωνική Φιλολογία όσο και για την εγκαθίδρυση της δημοτικής.
Όσον αφορά το πρώτο, το Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (γνωστό και διεθνώς ως Λεξικό Κριαρά) αποτελεί κορυφαίο έργο και πολύτιμο βοήθημα για τους φιλολόγους και γενικά τους "εραστές" της μεσαιωνικής και πρώιμης νεότερης λογοτεχνίας μας. Όσο για το δεύτερο, ο ρόλος που έπαιξε στην καθιέρωση της δημοτικής, στον εκσυγχρονισμό της γλώσσας και του τονισμού και οι διώξεις που υπέστη για αυτά τον κατατάσσουν στις κορυφές της νεοελληνικής διανόησης.
Το ντοκιμαντέρ ανασύρει τις μνήμες του Εμμανουήλ Κριαρά από τα πρώτα χρόνια του, παρουσιάζοντας διηγήσεις για την ακαδημαϊκή και προσωπική του ζωή. Περιγράφονται οι σχέσεις του με σημαντικούς λόγιους του αιώνα που πέρασε, καθώς και η εξέλιξη της δημιουργίας του Λεξικού, από την αρχή μέχρι την παράδοση της συνέχειάς του στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
Ολόκληρο το ντοκιμαντέρ και στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (ΕΔΩ)
(Το βιογραφικό του Εμμ. Κριαρά, όπως παρουσιάστηκε από την ΑΥΓΗ)
Στην αιωνιότητα ο καθηγητής Εμμ. Κριαράς, πλήρης ημερών, σεβασμού, αναγνώρισης
Πολυγραφότατος, ακαδημαϊκός, φιλόλογος, φιλόσοφος, εξέχων διανοούμενος,
κορυφαίος δάσκαλος. Αυτός ήταν ο Εμμανουήλ Κριαράς που από το βράδυ της
Παρασκευής –πλήρης ημερών– πέρασε στην αιωνιότητα.
Ο καθηγητής Κριαράς πέθανε στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη, σε ηλικία 108
ετών. «Δεν ήλπιζα τόσο μακρά ζωή. Θυμάμαι, ξέρετε, τον κομήτη του
Χάλεϊ, την εμφάνιση του Βενιζέλου, παρέστην – μικρό παιδί – σε ένοπλο
συλλαλητήριο στην Κρήτη. Δεν επεπόθησα, ξέρετε, τόσο μακρύ βίο... Έγινε.
Δεν θέλω πια άλλο να ζήσω. Η χαρά μου, η αγαπημένη μου σύζυγος, έφυγε. Ο
έρωτας, τον οποίο η ύπαρξή της και μόνο μου ενέπνεε, ο έρωτας για τη
ζωή, τη δημιουργία και την εργασία, δεν υπάρχει πια. Οπότε, σας
ευχαριστώ για τις ευχές και τα δώρα αλλά... είναι πλέον περιττά. Και η
εποχή μας δεν το θέλει το περιττό», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του, πριν
από λίγους μήνες στο ΑΠΕ, με αφορμή τη συμπλήρωση των 107 ετών του.
Η σύζυγός του Αικατερίνη Στριφτού, καθηγήτρια ψυχοτεχνικής στο
πανεπιστήμιο Μακεδονίας, με την οποία είχε παντρευτεί το 1936, είχε
πεθάνει την Πρωτομαγιά του 2000. Δεν είχαν αποκτήσει παιδιά.
Ο Εμμανουήλ Κριαράς γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1906 στον Πειραιά.
Πέρασε την εφηβική του ηλικία στην Κρήτη και στην Αθήνα επανήλθε για
σπουδές στη Φιλοσοφική του Πανεπιστημίου Αθήνας και για εργασία (επί 20
συνεχή χρόνια στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών). Έκανε
μεταπτυχιακές σπουδές στο Μόναχο και το Παρίσι και το 1950 μετέβη στη
Θεσσαλονίκη, όπου, τη χρονιά εκείνη, εξελέγη τακτικός καθηγητής της
Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, στην έδρα της
μεσαιωνικής ελληνικής φιλολογίας. Μέχρι το 1968 δίδασκε κυρίως
μεσαιωνική φιλολογία. Τότε η απριλιανή χούντα τον εξώθησε σε παραίτηση-
συνταξιοδότηση και για τα υπόλοιπα 46 χρόνια της ζωής του ήταν ομότιμος
καθηγητής (συνταξιούχος).
Παρά την ανοιχτή δίωξή του, ο καθηγητής Κριαράς συνέχισε να
μεγαλουργεί. Συνέταξε το μνημειώδες Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής
Δημώδους Γραμματείας και αγωνίστηκε με συνέπεια και συνέχεια για την
καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας και του μονοτονικού συστήματος γραφής.
Έγραψε περίπου 60 βιβλία και δημοσίευσε πάνω από 1.000 άρθρα.
Ξεχωρίζουν οι μονογραφίες του για τον Ψυχάρη, τον Σολωμό και τον Παλαμά,
οι εκδόσεις των παλαιότερων κειμένων της νεοελληνικής λογοτεχνίας, όπως
η Πανώρια του Χορτάτση και τα Θεατρικά του Πέτρου Κατσαΐτη, οι ποικίλες
μελέτες του για τον δημοτικισμό και κυρίως οι 14 πρώτοι τόμοι του
Λεξικού, που διεθνώς έχει καθιερωθεί να αποκαλείται «Λεξικό Κριαρά». Το
1997, για προσωπικούς λόγους, ο Κριαράς σταμάτησε τη συγγραφή του
Μεσαιωνικού Λεξικού και παρέδωσε το σχετικό αρχείο στο Κέντρο Ελληνικής
Γλώσσας, στη Θεσσαλονίκη. Το Κέντρο συνεχίζει την επεξεργασία του
αρχείου και έκτοτε εξέδωσε τον 15ο τόμο (2006), τον 16ο (2008), τον 17ο
(2011), τον 18ο (2014), καθώς και δίτομη επιτομή των πρώτων
14 τόμων. Ο Κριαράς εξέδωσε επίσης το σπουδαίο Λεξικό της Σύγχρονης
Ελληνικής Δημοτικής Γλώσσας, γραπτής και προφορικής (Εκδοτική Αθηνών,
1995).
Παρά το πολυσχιδές επιστημονικό του έργο ο Κριαράς δεν υπήρξε
«επιστήμονας του εργαστηρίου». Όπως έλεγε, ο επιστήμονας «δεν πρέπει να
μένει μόνο στο εργαστήριο. Βέβαια το εργαστήριο χρειάζεται, διότι αλλιώς
εργασία δε θα υπάρξει. Αλλά δε φτάνει αυτό. Εκείνος που έχει συνείδηση
των καθηκόντων του των πνευματικών, πρέπει όσο γίνεται να εκλαϊκεύει την
επιστήμη του. Αυτό επιδίωξα γενικότερα στη ζωή μου, αλλά κυρίως μετά το
'74, όταν αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία στον τόπο μας. Ο επιστήμονας
πρέπει να είναι και ερευνητής και δάσκαλος, εκλαϊκευτής».
Όταν η κυβέρνηση Κων/νου Καραμανλή (με υπουργό Παιδείας τον Γ. Ράλλη)
αποφάσισε την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας στο χώρο της παιδείας και
της δημόσιας διοίκησης, ο Κριαράς μετείχε στην επιτροπή που ανέλαβε να
προσαρμόσει στη σύγχρονη πραγματικότητα και να παραδώσει για σχολική
χρήση, τη Νεοελληνική Γραμματική του Μανόλη Τριανταφυλλίδη (που είχε
πρωτοτυπωθεί το 1941).
Το 1981-1982, η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου αποφάσισε την καθιέρωση του
μονοτονικού, καθώς και τη σύνταξη των νόμων, αλλά και τη μεταγραφή των
σημαντικότερων δικαστικών κωδίκων, στη δημοτική. Ο Εμμανουήλ Κριαράς
ήταν ο πρόεδρος της 20μελούς επιτροπής που ανέλαβε και έφερε εις πέρας
το δύσκολο έργο της μεταγραφής των δικαστικών κωδίκων και επίσης,
πρόεδρος της επιτροπής που εισηγήθηκε το είδος του μονοτονικού που
επρόκειτο να εφαρμοστεί. Για δύο χρόνια (1985 – 1987) προσπάθησε να
διαφωτίσει και το πλατύ κοινό για επιμέρους γλωσσικά ζητήματα μέσα από
την τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ «Τα πεντάλεπτα».
Το 2009, σε ηλικία 103 ετών, αποδέχθηκε την πρόταση του Γιώργου Παπανδρέου, να καταλάβει τη 12η τιμητική θέση του υποψηφίου βουλευτή Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ.
Βραβεύτηκε πολλές φορές, με 4 παράσημα, τίτλους, πανεπιστημιακές έδρες,
ειδικά βραβεία, τιμητικές διακρίσεις, από την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη
Γερμανία, την Αυστρία. Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, εταίρος στις
ακαδημίες της Ρώμης και του Παλέρμο, παγκόσμια αναγνωρισμένος
επιστήμονας των Γραμμάτων και του Πολιτισμού.
Στο σπίτι όπου άφησε την τελευταία του πνοή, στην οδό Αγγελάκη της
Θεσσαλονίκης, δεχόταν πρωθυπουργούς, υπουργούς, καθηγητές, συνεργάτες
του, φοιτητές, απλούς ανθρώπους. Το σπίτι αυτό, τα τελευταία χρόνια
λειτουργούσε ως βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο.
Για το Βύρωνα Λεοντάρη, κριτικό δοκιμιογράφο και ποιητή της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, που απεβίωσε πριν λίγες μέρες, σε ηλικία 83 ετών. Ένα σύντομο βιογραφικό του και η συνέντευξη που είχε δώσει στο Poeticanet, λίγους μήνες πριν το θάνατό του.
Ο Βύρων Λεοντάρης γεννήθηκε στη Νιγρίτα Σερρών και μεγάλωσε στη Σάμο.
Το 1939 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Σπούδασε στη
Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε ως δικηγόρος.
Πρωτοεμφανίστηκε το 1954 με την ποιητική συλλογή "Γενική Αίσθηση".
Συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Κριτική", "Εφημερίδα των Ποιητών",
"Επιθεώρηση Τέχνης", κ.ά και ήταν μέλος της εκδοτικής ομάδας του
περιοδικού "Σημειώσεις".
Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά και τουρκικά.
Ήταν αδερφός του ποιητή Αντρέα Λεοντάρη και του δοκιμιογράφου,
κριτικού και μεταφραστή Μανόλη Λαμπρίδη και σύζυγος της ποιήτριας Ζέφης
Δαράκη.
Το 2012 κάποιοι έλεγαν ότι ο Σαμαράς δεν πέφτει εύκολα, ότι έχει πολλές εφεδρείες αχρησιμοποίητες. Όσο περνούσε ο καιρός, μία-μία αυτές χρησιμοποιούνταν και εξαντλούνταν, χαρίζοντας πρόσκαιρα οφέλη στην κυβέρνηση. Τώρα που φαίνεται πως οδεύει προς την κατάρρευση, εμφανίζει τις τελευταίες (και γελοιότερες) εφεδρείες. Γι' αυτό και νεκραναστήθηκε ο Γ. Καρατζαφέρης. Το ΛΑΟΣ απέτυχε οριακά να εισέλθει στη Βουλή στις 6 Μαΐου 2012 και έσβησε στις 17 Ιουνίου. Επανήλθε όμως εντυπωσιακά στις ευρωεκλογές του φετινού Μαΐου, καταλαμβάνοντας 2,69%. Δεν κατάφερε φυσικά να εκλέξει ευρωβουλευτή, δήλωσε όμως παρών στα πράγματα και στις ζυμώσεις για την ανασυγκρότηση της Δεξιάς. Από την επομένη των εκλογών επανήλθε δειλά-δειλά η αλησμόνητη "γαλάζια πολυκατοικία", και οι συζητήσεις γι' αυτήν εμπεριείχαν ξανά τον Καρατζαφέρη. Το ποσοστό και η δυναμική που κατάφερε να αναπτύξει το -μέχρι πρότινος πολιτικά νεκρό- κόμμα του δεν είναι αμελητέα. Ο Καρατζαφέρης επανήλθε στο προσκήνιο και το ΛΑΟΣ ξαναμπήκε στη σκακιέρα. Σε ποια πλευρά όμως τοποθετήθηκε; Κάνοντας μια μικρή ιστορική αναδρομή, δυσκολευόμαστε να απαντήσουμε. Το 2009, το ΛΑΟΣ μπαίνει στη Βουλή κατηγορώντας τις πολιτικές λιτότητας της ΝΔ και το λαϊκισμό του ΠΑΣΟΚ. Το Μάιο του 2010 ψηφίζει το 1ο Μνημόνιο, μόνο κόμμα της αντιπολίτευσης μαζί με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Το Νοέμβριο του 2011 πρωτοστατεί στη συγκρότηση της τρικομματικής κυβέρνησης Παπαδήμου. Το Φεβρουάριο του 2012 αποχωρεί από την κυβέρνηση, καταψηφίζει τη δανειακή σύμβαση και δηλώνει αντιμνημονιακός! Στις διπλές εκλογές του ίδιου έτους κατεβαίνει αντιμνημονιακά. Στις ευρωεκλογές του 2014 εστιάζει στην εξωτερική πολιτική, το μεταναστευτικό και στις καταγγελίες στην ΕΕ, προωθώντας θέσεις "βελτίωσης" των μνημονίων (φοροαπαλλαγές κ.α.). Το ΛΑΟΣ είναι αυτή τη στιγμή ένα κόμμα χωρίς πολιτική ταυτότητα. Αντιμνημονιακό, που στήριξε στα πρώτα δύσκολα χρόνια τις μνημονιακές πολιτικές. Ακροδεξιό, όχι ναζιστικό όπως η Χρυσή Αυγή, ούτε "κεντροδεξιό" όπως η ΝΔ του Καραμανλή. Συμπίπτει σε πολλά σημεία με τη ΝΔ του Σαμαρά, κυρίως στα εθνικά θέματα, στο μεταναστευτικό και στα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (άγνωστος όρος και για τους δύο).
συγκέντρωση του ΛΑΟΣ στη Θεσ/νίκη, Μάρτιος 2008
Αυτήν την πολιτική σύμπτωση προσπαθούν τώρα ο Μ. Βορίδης, ο Ά. Γεωργιάδης και τα ΜΜΕ να την προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα. Στην επάνοδο ή έστω στη συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία. Ο κοινός εχθρός βρέθηκε εύκολα. Ο άθεος Τσίπρας και οι συριζαίοι του με τα κονσερβοκούτια μπορούν να λειτουργήσουν κάλλιστα ως συγκολλητικό στοιχείο για πάσης φύσεως συντηρητικά και ακροδεξιά στοιχεία. Έτσι λοιπόν, ο Γιώργος Καρατζαφέρης ετοιμάζεται για μία ακόμη κωλοτούμπα, για το καλό -πάντα- του ελληνικού λαού. Θα φορέσει το light μνημονιακό του κοστούμι, θα κουβαλήσει 2-3 μαντραχαλάδες με χλαμύδες, ασπίδες και σάρισες και θα βγει να φυλάξει Θερμοπύλες, απέναντι στην επέλαση των άθεων κομμουνιστοσυμμοριτών εαμοβούλγαρων. Να του ευχηθούμε καλή προσγείωση από τη νέα του πιρουέτα, ανάλογη αυτής του 2012...!
Άφησα λίγες ημέρες να περάσουν από σεβασμό κυρίως στους
αγιορείτες μοναχούς και κατά δεύτερο στην προσωπική μου αγωνία μη τυχόν
και θεωρηθεί αυτή η αφήγηση, πράξη στήριξης ή κολακείας στο πρόσωπο του
Αλέξη Τσίπρα. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση αλλά δεν μου προκάλεσε καμία
απορία ή έκπληξη, η σπουδή και η μανία των εμπόρων και των
κλειδοκρατόρων της εμπορεύσιμη ορθοδοξίας να επιτεθούν σε αυτή την
επιλογή.
Είχα την τύχη στην ζωή μου, να γνωρίσω τον Χαρίλαο Φλωράκη. Στα
τελευταία χρόνια κυρίως της ζωής του, λόγω της στενής και καθημερινής
σχέσης αδελφικής φιλίας με τον θείο μου, ηθοποιό Τίτο Βανδή. Αυτή η
σχέση μου χάρισε, σχεδόν στη δημοσιογραφική μου νιότη, την ευκαιρία να
μπορώ να συνομιλώ (για την ακρίβεια να ρουφώ σαν σφουγγάρι) να δέχομαι
την προσοχή και να βρεθώ σε κάποιες προσωπικές στιγμές του ηγέτη της
παραδοσιακής αριστεράς.
Στιγμές που αποκτούν και άλλη σημασία όταν βρίσκεσαι ανάμεσα σε
συγκλονιστικές αφηγήσεις της νεώτερης πολιτικής ιστορία του τόπου σου,
αναλύσεις και ερμηνείες για την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα και
ξάφνου διακόπτονταν από διαμάχες Χαρίλαου και Τίτου για το ποιος
μεγάλωσε ποιόν στα πόδια του και ποιος πάτησε τα 81 ή τα 82. Στιγμές που
σου εμπιστεύεται ως το νεότερο μέλος της τριάδας των επιβατών του
υπηρεσιακού του Βόλβο να το οδηγήσεις ανάμεσα σε δύο μοτοσικλετιστές και
ένα συμβατικό όχημα της προσωπικής του φρουράς. Και εσύ να μην ξέρεις
το πρωτόκολλο κυκλοφορίας και οδικής συμπεριφοράς με τα όσα προβλέπονται
και να πέφτεις από την μία γκάφα στην άλλη προκαλώντας το εφηβικό και
σαδιστικό γέλιο και πείραγμα των δύο μεγαλύτερων συνεπιβατών σου. ….Τίτο
ο μικρός δεν κάνει για σοφέρ μας. Μήπως βελτιώθηκε ο καταρράκτης που
έχεις ως μεγαλύτερος για να οδηγήσεις; Κάπως έτσι ξεκινήσαμε και ένα πρωινό του 1995 αν θυμάμαι καλά για την
επίσκεψη στο Άγιο Όρος. Μαζί με τον Τίτο Βανδή και τους άνδρες της
προσωπικής ασφάλειας του Χαρίλαου Φλωράκη, ομολογουμένως αρκετά
προβληματισμένους και νευρικούς. Είχαν προηγηθεί το περιστατικό με το
μαχαίρωμα στελεχών του ΚΚΕ στην Πλατεία Αριστοτέλους, ενώ ήταν σε πλήρη
εξέλιξη μία ακόμη αντικομουνιστική υστερία. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι
το προηγούμενο βράδυ στην Θεσσαλονίκη, τα φιλότιμα και πάντα διακριτικά
παιδιά της προσωπικής του ασφάλειας, να πετάγονται αστραπιαία όταν ένας
γεράκος πλησίασε με μία ανθοδέσμη το τραπέζι που καθόμασταν με τον
Χαρίλαο. θυμίζω ότι σε ανθοδέσμη είχε κρύψει το μαχαίρι ο δράστης της
επίθεσης στην εξέδρα της πλατείας Αριστοτέλους. Και τότε οι Κασσάνδρες της πολιτικής παραφιλολογίας, πολύ λιγότερες
βέβαια από ότι σήμερα, όταν έμαθαν εκ των υστέρων και πολύ αργότερα για
την επίσκεψη Φλωράκη στο Άγιο Όρος, είχαν σπεύσει να ενισχύσουν τους
άρρηκτους και πολύ επίπλαστους κατ ουσία δεσμούς της συντηρητικής
Ελλάδας ως προνομιακό συνομιλητή της ορθοδοξίας. Ούτε τότε ούτε και
σήμερα είναι έτσι. Οι αγιορείτες, αν όχι στην ολότητα τους, τουλάχιστον στην συντριπτική
τους πλειοψηφία, έχουν απαντήσει με το υπόδειγμα, την στάση ζωής και
τον οργανωμένο μοναχικό τους βίο, σε όσους αγοραία θέλουν να τους
εντάξουν σε μία πολύ φτωχή ερμηνεία ανάλογων εγχειρημάτων. Θυμάμαι ότι στην επίσκεψη του Χαρίλαου στο Άγιο Όρος, ο πρώτος που
είχε την περιέργεια για το πώς θα τον δεχτούν ήταν ο ίδιος ο Χαρίλαος.
Δεν φοβόταν, το αντίθετο, ήξερε να λειτουργεί εντός των ορίων της
«ορθοδοξίας», από τους πλέον ορθόδοξους κομουνιστές του καιρού του.
Είχε περιέργεια να γνωρίσει αυτό τον κόσμο της αλληλεγγύης της
πειθαρχίας, της ασκητικής στα όρια των ανθρωπινών αντοχών μοναχικής ζωής
αλλά και της δημιουργίας, της πρωτοπορίας για την οποία του είχαν
μιλήσει πάρα πολλοί σύντροφοι του. Είχε ομολογήσει άλλωστε για το πόσο
πολύ του είχε κάνει εντύπωση ο αριθμός των νέων και ιδιαίτερα
καλλιεργημένων μοναχών που βρισκόταν συνειδητά στο Άγιο Όρος.
Επιστήμονες που εκείνη την εποχή θα μπορούσαν να είχαν δοκιμάσει την
τύχη τους στα πολιτικοοικονομικά εκκολαπτήρια του κυβερνώντος ΠΑΣΟΚ. Ο Χαρίλαος σε εκείνη την επίσκεψη, συζήτησε πολύ και με αρκετούς.
Λαϊκά και στοχαστικά. Φιλοσοφικά και πολιτικά. Δίδαξε και διδάχτηκε από
όσο μπόρεσα εγώ να καταλάβω. Άλλωστε το ιστορικό στέλεχος του ΚΚΕ δεν
έπεφτε εύκολα σε παγίδες και παρελκυστικές πρακτικές.
Δεν έλειψαν βέβαια και τα απρόοπτα, όπως ο πολύ νεαρός μοναχός που
αρνιόταν πεισματικά να κλείσει την πόρτα της μονής γιατί βλέποντας και
αναγνωρίζοντας τον ηγέτη των κομμουνιστών θεώρησε ότι εισέβαλε ο
εωσφόρος στο περιβόλι της Παναγιάς. Αιφνιδίασε, όταν χάθηκε για ώρες αναζητώντας παλιούς του συντρόφους
που τώρα έδιναν έναν άλλο αγώνα, πίστης και πάλι. Θυμάμαι ότι κάποιες
στιγμές προσπάθησε να ενώσει, να βρει συνεκτικό δεσμό ανάμεσα στους δύο
κόσμους. Του θεού και του Λαού. Υπήρχε μαγιά και πιστεύω ότι μέσα του
δεν δυσκολεύτηκε να το πετύχει. Το ίδιο και με τους συνομιλητές του.
Δεν δίστασε να δεχτεί τα πειράγματα των ηγουμένων και να τους πειράξει
και ο ίδιος με την τραχιά θεσσαλική προφορά του. Βρήκε σημεία αναφοράς σε ένα σύγχρονο φυσικό μνημείο, μνημείο
βυζαντινής τέχνης και πολιτισμού, ιστορικού ορόσημου, και μήτρας
ανθρωπίνων συμπεριφορών καθυποταγμένων στο μεταφυσικό και το θείο που
υπηρετούν όμως αξίες όπως η αλληλεγγύη η εσωτερική γαλήνη, η ειρήνη η
σοφία και η ταπεινότητα. Αξίες που δεν βρίσκεις στους εμπόρους της
πίστης, της ορθοδοξίας. Αξίες που βιάζονται από τους μεγαλόσταυρους, τις
γονυκλισίες, τα ψαλτήρια μπροστά στις κάμερες από τους μεταπράτες της
ορθοδοξίας. Των εμπορικών αντιπροσώπων της πίστης των ορθόδοξων ελλήνων
που βυσσοδομούν απέναντι στο λαό και τους πολίτες, αλλά δηλώνουν
χριστιανοί ορθόδοξοι, κανιβαλίζοντας κατά του άθεου Τσίπρα που
επισκέφθηκε το περιβόλι της Παναγίας. Ευτυχώς τότε, οι ίδιοι μεταπράτες δεν είχαν επιτεθεί στον Χαρίλαο
γιατί ίσως δεν ένοιωθαν και μεγάλη πολιτική ή κομματική απειλή από τον
ιστορικό ηγέτη του ΚΚΕ. Τον αντιμετώπισαν μάλλον συμπαθητικά ως έναν
ηλικιωμένο άνθρωπο που έψαχνε απαντήσεις για το μετά. Πόσο λάθος έκαναν
και πάλι. Τις απαντήσεις τις είχε δώσει στον εαυτό του, μάλλον αυτό που
έψαχνε ήταν να κολλήσει κομμάτια ενός ψηφιδωτού που συστηματικά κάποιοι
ήθελαν και θέλουν να είναι θολό.
Και τότε και τώρα, οι αγιορείτες, η ιστορία τους και ο κόσμος της σοφίας
που διαχειρίζονται, προηγούνται των ηλιθίων και των ανοήτων. Και για όσους φοβούνται μήπως ένας αριστερός, φεύγει λιγότερο
αριστερός από το Άγιο Όρος, θυμάμαι το ταξίδι της επιστροφής με τον
Χαρίλαο στην Θέση του συνοδηγού και τον Τίτο Βανδή στο πίσω κάθισμα. Οι
τρείς μας και πάλι στο μαύρο Βόλβο... ....Στρίψε από εδώ Χρήστο. ....Δεξιά πρόεδρε;
....Από την άλλη λέμε, ποτέ δεξιά.
…ή περί «Aριστεράς» και πανεπιστημίων
Ήταν πριν από λίγα χρόνια όταν ακόμα ως συνδικαλιστές είχαμε τη
δυνατότητα συμμετοχής και λόγου σε Συγκλήτους. Μόλις είχα τελειώσει μια
επιχειρηματολογία κατά της εκλογής του νεοσύστατου Συμβουλίου και
συνάδελφος μού απαντά λέγοντας ότι με αυτά που κάνουμε εμείς οι
«παλαβοί» αριστεροί (σε αντιδιαστολή με τους «σοβαρούς» αριστερούς που
στήριξαν ή σιώπησαν, ως προς τη διαδικασία) θα φέρουμε στα πράγματα τους
χρυσαυγίτες. Μου φάνηκε τόσο αστείο το επιχείρημά του, γιατί ενώ στον
επιστημονικό του τομέα είχε την εικόνα του πετυχημένου, αυτό μου έκανε
γελοία αντίθεση με το γεγονός ότι η κοινωνική του γνώση ήταν ένα
αναμάσημα των δελτίων των οκτώ.
Πολύ νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι από τότε. Στην Ελληνική Ακαδημία
έχει γίνει το όνειρο της πρώην υπουργού, πραγματικότητα, έχει αλλάξει
ολόκληρο το DNA του πανεπιστημίου και έχει επέλθει μια τερατογένεση, με
ανθρώπινα θύματα, διδακτικό, διοικητικό προσωπικό (που έχασαν τις
δουλειές τους), φοιτητές και τις οικογένειές τους (που έχασαν τη
δυνατότητα να σπουδάσουν).
Ταυτόχρονα, το έγκλημα του λευκού κολάρου έχει γιγαντωθεί, με κατ’
επίφαση πανεπιστημιακούς δασκάλους που για το μόνο που νοιάζονται είναι η
άλλη- κανονική εργασία τους, ένα πρόγραμμα ερευνητικό για το συμπλήρωμα
και με άλλους απροκάλυπτα πια πρωτοφασίστες (κατά Έκο), οι οποίοι δεν
διστάζουν να παραβιάζουν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Ο
αντικομμουνισμός έχει γίνει (ξανά) τυπική πρακτική, με εκλεκτορικά στα
οποία χρησιμοποιούν το αριστερός με αρνητική χροιά και σε επίσημα
πρακτικά, αλλά και μια «λύση» απολύοντας συνδικαλιστές και άλλους «που
θέλουν το κακό της χώρας, της παιδείας, του μέλλοντος των παιδιών μας».
Κοντά τους και διάφοροι γραφικοί, βέβαια, που «μας ενημερώνουν» για τις
«εβραιομασωνικές πηγές της σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς», αλλά και
κάνουν επίσημα παράπονα γιατί στις φοιτητικές εκλογές ακούγονται
τραγούδια που χαλάνε την αισθητική τους από αριστερές παρατάξεις.
Περί διφυούς υπόστασης
Το σημαντικό, όμως, είναι ότι ενώ όλα τα παραπάνω θα περίμενες να τα
καταδικάζουν έμπρακτα αυτοί που επικαλούνται το «αριστερό παρελθόν τους
(αλλά και ενδεχόμενα το παρόν τους) μέσα από την πολιτική τους στράτευση
σε ένα ευρύ φάσμα που ξεκινά από την ανανεωτική Αριστερά, συνεχίζει
στην κομμουνιστική ορθοδοξία και φτάνει μέχρι και σε εκφάνσεις του
εξωκοινοβουλευτικού χώρου, αυτό που συναντάς είναι σιωπή, συνενοχή ή και
συμμετοχή. Από την άλλη, ταυτόχρονα, βλέπεις συναδέλφους μου να έχουν
ριζοσπαστικοποιηθεί πολιτικοϊδεολογικά, ενώ η παρελθούσα πολιτική τους
στράτευση δεν φαίνεται να το δικαιολογεί – και να καταδικάζουν, ας
πούμε, την υιοθέτηση ενός οργανισμού που τιμωρεί όποιον καθηγητή
τολμήσει να πει ή να γράψει κάτι εναντίον της κυρίαρχης τάξης στο
πανεπιστήμιο, οργανισμός που παράχθηκε με τη σύμφωνη γνώμη πρυτανικών
Αρχών που η πολιτική τους στράτευση είναι Αριστερά.
Για να μπορέσω να κατανοήσω τη διφυή υπόστασή τους (το πρωί σιωπούν ή
απολύουν συμβασιούχους συναδέλφους μας, το βράδυ στα κόμματά τους,
καταγγέλλουν τη νοσηρή κυβέρνηση που απολύει) ξαναδιαβάζω τον Stan
Cohen, έναν σημαντικό κοινωνιολόγο που έφυγε από τη ζωή πριν από
μερικούς μήνες, ο οποίος άφησε το στίγμα του στη δημιουργία της
ριζοσπαστικής εγκληματολογικής σκέψης και της προώθησής της στον
ευρωπαϊκό χώρο. Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν ο Stan μαζί
με άλλους πρωτοπόρους και νεαρούς ερευνητές βρέθηκαν στο Μπέρκλεϊ της
Καλιφόρνιας αποφασίζοντας να βοηθήσουν στη θεσμοποίηση στην Ευρώπη, ενός
επιστημονικού ρεύματος κριτικής κοινωνιολογίας στο χώρο της μελέτης του
εγκλήματος και του κοινωνικού ελέγχου. Λίγα χρόνια αργότερα ο Stan
Cohen εκδίδει σε ηλικία μόλις 30 ετών το βιβλίο του Folk Devils and
Moral Panics (1972) στο οποίο εισάγει την έννοια του ηθικού πανικού για
να εξηγήσει τον τρόπο που αυστηρές κατασταλτικές πολιτικές
νομιμοποιούνται στο κοινωνικό πεδίο από τον κυρίαρχο λόγο των ΜΜΕ. Στα
χρόνια που πέρασαν, το συγκεκριμένο επιστημονικό ρεύμα και οι φορείς του
δέχθηκαν μεγάλη επίθεση από την κατεστημένη τάξη στον ακαδημαϊκό χώρο.
Αρκετοί έχασαν τη δουλειά τους και έμειναν άνεργοι, άλλοι αναγκάστηκαν
να συνθηκολογήσουν -για να μπορέσουν να ζήσουν ίσως- δημιουργώντας το
ρεύμα του αριστερού ρεαλισμού. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό που είναι
κατανοητό είναι ότι η καριέρα των συγκεκριμένων ατόμων χαρακτηρίστηκε
από ειλικρίνεια, αμφιβολία και περιθωριοποίηση.
Διαχρονικό ερώτημα
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Cohen έθεσε ένα ερώτημα μέσα από
μια δημοσίευσή του, για τη σχέση επιστημονικού σκεπτικισμού και
πολιτικής στράτευσης. Η απλουστευμένη οπτική του ερωτήματος είναι αυτή
που βίωσε και ο ίδιος ο Cohen και το κατέγραψε σε αυτό το άρθρο, αλλά
φαντάζομαι ότι, συναντάται αρκετά συχνά και στον χώρο μας σήμερα. Στην
προσπάθεια να διατηρήσει ο Cohen τη διπλή πίστη στο να είναι
κοινωνιολόγος και σοσιαλιστής στην Αγγλία, κακοπροαίρετοι άλλοι, τον
περιθωριοποιούσαν. Τον έλεγαν «καθηγητή» στο κόμμα και
σοσιαλιστή-συνδικαλιστή-μη κοινωνιολόγο στο πανεπιστήμιο. Στην πρώτη
περίπτωση η ανάγκη για συνεχή αμφισβήτηση στη γραμμή από τα πάνω, τον
έκανε επιρρεπή στην κριτική των κολαούζων-τιποτένιων, ότι τα λεγόμενά
του είναι ακαταλαβίστικα από τα «λαϊκά στρώματα». Στην ουσία, βέβαια, η
πραγματική κριτική ήταν ότι δεν ήταν «ελεγχόμενος», πειθήνιο όργανο.
Ενδιαφέρον, όμως, έχει η δεύτερη κριτική καθώς δεν μπορούσαν να κρίνουν
επί της ουσίας το έργο του, «συνάδελφοί» του στο πανεπιστήμιο-πραγματικά
ασημαντότητες επιστημονικά, τον έκριναν εκτός αντικειμένου. Επίσης,
κατέκριναν το γεγονός της πολιτικής και συνδικαλιστικής του στράτευσης, η
οποία -σύμφωνα με τους επικριτές του- μείωνε τη σημασία του έργου του.
Το να δημοσιεύει σε αριστερά πολιτικά έντυπα δεν ήταν αρκούντως
επιστημονικό, όσο το να δημοσιεύει σε καθώς πρέπει εφημερίδες μεγάλης
κυκλοφορίας. Η διπλή αυτή επίθεση είναι πραγματικά γελοία, όταν την
ακούς από μακριά, όταν όμως βιώνεται, έχει υλικές, ουσιαστικές
συνέπειες.
Η ουσιαστική, όμως, πλευρά του ερωτήματος δεν είναι καθόλου γελοία,
αλλά προσωπικά μου δίνει και μια υπόθεση εργασίας για να εξηγήσω γιατί
ενώ όλος ο κόσμος βράζει, οι καθηγητές πανεπιστημίου δεν θα σταθούν
(πλην ελάχιστων εξαιρέσεων) στο ύψος των περιστάσεων. Το δίπολο του
ερωτήματος συχνά, δεν βιώνεται ως μια ενιαία πραγματικότητα, αλλά
διαχωρίζεται ως δυο ξεχωριστοί κόσμοι. Ο επιστημονικός σκεπτικισμός δεν
ευχαριστεί την πολιτική και διοικητική ελίτ, η οποία και καθορίζει την
απονομή του κύρους αλλά και την υλική επιβράβευση των
ερευνητών-διανοούμενων. Οπότε, συχνά εμφανίζεται το φαινόμενο της
πολιτικής στράτευσης σ’ ένα κόμμα της Αριστεράς, ενώ ταυτόχρονα η
επιστημονική εργασία καθορίζεται από ένα πλαίσιο αναπαραγωγής της
κατεστημένης γνώσης. Έτσι, δηλαδή, μπορείς να εμφανίζεσαι ως ψηφοφόρος ή
και φίλα προσκείμενος συνδικαλιστής (για παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ και του
ΚΚΕ) και ταυτόχρονα το επιστημονικό σου έργο, όχι μόνο να μην αμφισβητεί
ή και να αμφιβάλει για τον κυρίαρχο από τα κατεστημένα κανάλια γνώσης,
λόγο, επί του γνωστικού σου αντικειμένου, αλλά να συμμετέχει στην
παραγωγή αντίστοιχου έργου, όταν η διανόηση προσεγγίζει την αγορά.
Μπορείς να εμφανίζεσαι ως αριστερός, να μιλάς για το μέλλον της
Αριστεράς, αλλά ταυτόχρονα να γράφεις χωρίς να αμφισβητείς τίποτα, απλά
να αναπαράγεις τα θέματα που είναι τρέντι στην εποχή μας και να διοικείς
εφαρμόζοντας τους νόμους -με χαρά, στους οποίους- στα κομματικά όργανα,
εναντιώνεσαι. Τύπος, ουσία και αποκάλυψη...
Η γιαλαντζί «αριστερή» διανόηση αναγνωρίζεται εύκολα όταν διαβάζεις
τα επιστημονικά άρθρα και βιβλία και όχι αν έχεις κάρτα μέλους ή
υπογράφεις υπέρ ενός κόμματος πριν τις εκλογές. Η πραγματική αριστερή
διανόηση είναι επιστημονικά συνεπής, ειλικρινής και όπως κατέγραψε ο
Cohen πρέπει να χαρακτηρίζεται από τα εξής: 1. Αμφισβήτηση στα κυρίαρχα επιστημονικά παραδείγματα, εννοιολογικές
κατηγορίες και μεθόδους έρευνας, και όχι ακολουθούμε ό,τι είναι «της
μόδας». 2. Αναγνώριση των μεγάλων «εχθρών» και επίθεση για την αποδόμησή
τους. Τέτοιοι είναι ο άκρατος θετικισμός, ο ντετερμινισμός, η
πραγματοποίηση, η δήθεν «ουδετερότητα» της επιστήμης και η άρνηση της
πολιτικής στην επιστήμη (π.χ. όταν ένας καθηγητής λέει στο μάθημά του,
«εδώ δεν κάνουμε πολιτική»). 3. Διεκδίκηση μιας νέας δομής η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί από
τους αντιπάλους ως ρομαντική, ουτοπική και πολιτικά ανεύθυνη, αλλά στην
ουσία η ιστορία έχει δείξει ότι όχι μόνο είναι επιθυμητή αλλά και
δυνατή.
Και εκεί ξαφνικά βλέπεις πως ο χυδαίος και γραφικός αντικομμουνιστής,
ο αυτοαποκαλούμενος κεντρώος που σιχαίνεται τα άκρα και ο γιαλαντζί
αριστερός διανοητής συνδέονται και διαμορφώνουν το μεγάλο εξουσιαστικό
μπλοκ του κενού. Τους ενώνει η αναπαραγωγή του ίδιου, του ηγεμονικού,
του εφήμερου, του σημερινού. Τους ενώνει η ανάγκη να εξουδετερώσουν κάθε
προσπάθεια αμφισβήτησης στον επιστημονικό τους τομέα, να πρωτεύσουν ως
προς τις προσπάθειες να εμφανιστεί μια παντοδυναμία του κατεστημένου της
γνώσης και να αφαιρέσουν κάθε ένδειξη του αναπόφευκτου της αλλαγής
παραδείγματος. Η καινοτομία από απόκλιση (κατά Ντίρκεμ) έγινε πλαίσιο
ευρωπαϊκών προγραμμάτων, η κριτική από γενεσιουργός της γνώσης έγινε
είτε πεπαλαιωμένη και ξεπερασμένη οπτική, είτε απλά συμπληρωματική.
Η ενδέκατη θέση για το Φόϊερμπαχ έγινε μπλουζάκι και όλοι ξεχνάνε τις
δέκα προηγούμενες. Ναι, το ζήτημα είναι να αλλάξεις τον κόσμο, αλλά
αυτό προϋποθέτει, όπως έλεγε και ο ίδιος ο Κάρολος, να δώσουμε το σωστό
περιεχόμενο στη φιλοσοφία, να τη μεταβάλουμε σε επαναστατική θεωρία.
Τότε η θεωρία γίνεται κινητήρια δύναμη της Ιστορίας, όταν μεταβληθεί σε
οδηγό για την επαναστατική πράξη.
Η πολιτική στράτευση μόνο όταν συνδυάζεται με τον επιστημονικό
σκεπτικισμό, στο χώρο της ακαδημίας μπορεί να είναι αληθής, ειλικρινής
και μόνο τότε επιβραβεύεται κοινωνικά. Η ηθική και η πολιτική θέση θα
πρέπει να είναι ξεκάθαρη και στο επιστημονικό χώρο, η δέσμευση ότι θα
συμβάλεις στην επαναδιατύπωση της επιστημονικής και της πολιτικής
ατζέντας προς όφελος των λαϊκών αναγκών. Βέβαια, θα πρέπει να ξέρεις ότι
μια τέτοια θέση πιθανόν θα τιμωρηθεί από το κατεστημένο, τόσο το
ακαδημαϊκό (με τιμωρία που θα ξεκινά από μια απλή στασιμότητα μέχρι και
πειθαρχικό, με πάμπολλες υπόγειες προσβλητικές κρίσεις για το έργο σου,
από άτομα τόσο μακριά από εσένα όσο -για παράδειγμα- ένας φυσικός από
έναν κοινωνιολόγο) όσο και από την εξουσία. Στη συλλογική μνήμη των
κριτικών κοινωνικών επιστημόνων που ασχολούνται με το εγκληματικό
φαινόμενο έχει μείνει η δολοφονία δυο αμερικανών συναδέλφων στο Ελ
Σαλβαδόρ που μελετούσαν την κοινωνική αδικία της χούντας. Τους
συνέθλιψαν τον εγκέφαλο και τα εργαλεία της δουλειάς τους, κομπιούτερ
και γραφομηχανές γιατί αυτά θεώρησαν ως επικίνδυνα. Η εναλλακτική όμως
είναι χειρότερη. Να είσαι ψεύτικος, και όσο και αν προσπαθείς να το
κρύβεις, στο τέλος να αποκαλυφθεί. Και τώρα είναι μια τέτοια στιγμή. * Ο Στράτος Γεωργούλας είναι καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Ζέστη, υγρασία, καρπούζι και μπύρα παγωμένη. Ο Ιούλιος τελειώνει, οι
διακοπές (για όσους δουλεύουν) πλησιάζουν, το καλοκαίρι στην κορύφωσή
του. Τα θερινά μπαλκόνια έχουν την τιμητική τους, κι ας τέλειωσε το
Μουντιάλ. "Πώς πάμε;" - "Καλά, χαλαρώνουμε" η συνηθισμένη συζήτηση των
ημερών. Χαλαρώνουμε λοιπόν, γιατί έχουμε τον ήλιο πάνω και τη
θάλασσα δίπλα μας. Ασχέτως αν η θάλασσα σε λίγο δε θα μας ανήκει. Για
την ακρίβεια η ακτή γύρω της, που θα θυσιαστεί από την κυβέρνηση υπέρ
πίστεως και χρέους. Πολύ απλά, οι περιφραγμένες παραλίες της Αττικής θα
επεκταθούν στην Πλάκα και στην Κατερινόσκαλα. Αν θες να βουτήξεις,
πλήρωσε εισητήριο. Αλλιώς κάτσε να βράσεις.
Αλλά τώρα χαλαρώνουμε.
Δεν μπορούμε να ασχολούμαστε με το ξεπούλημα (και) των αιγιαλών. Το
ξέρει αυτό ο Γκίκας, γι' αυτό και το περνάει από το τμήμα θερινής
ραστώνης της Βουλής. "Οι Γερμανοί μας ζηλεύουν για
τον ήλιο και τη θάλασσά μας, και θέλουν να τους τα πουλήσουμε με το
ζόρι"...
Κι αλλού στη Μεσόγειο υπάρχει εξίσου ζηλευτός ήλιο και
θάλασσα. Εκεί όμως οι ακτές δεν είναι πια ειδυλλιακές, γιατί εκεί
κείτονται πτώματα παιδιών. Η θάλασσα έχει βαφτεί κόκκινη, και κρύβει
καλά τα ναυάγια της ανθρωπιστικής βοήθειας. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι
ερείπια, πτώματα και μάνες που τρέχουν να προστατεύσουν τα ανήλικα
παιδιά-"τρομοκράτες" τους.
Είναι άλλη μια "επιχείρηση κατά της
τρομοκρατίας", και είναι ο Θάνατος που σέρνει το σάβανό
του στους δρόμους της Γάζας. Είναι το κράτος του Ισραήλ, που για ακόμη
μία φορά μακελεύει τον παλαιστινιακό λαό. Και είναι οι άμαχοι, που
γίνονται ξανά στόχος. Στοιβαγμένοι σε μια λωρίδα γης, να σφυροκοπούνται
από παντού, και να περιμένουν στη γωνία το θάνατο.
Γι' αυτό λοιπόν,
ας θυμόμαστε τι δε μας αφήνει να κοιμηθούμε το βράδυ. Είναι τα αηδόνια
που "δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες", στην (τουριστική) Κύπρο
του Σεφέρη; Όχι. Είναι οι εκρήξεις, οι θρήνοι και η σιωπή του θανάτου
στη Γάζα. Αυτά δε μας αφήνουν να κοιμηθούμε
εδώ... πηγή: "ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ της Πιερίας"
