«Όσο μπορείς»: ταινία μικρού μήκους

    εάν δεν παίζει, το βίντεο υπάρχει και ΕΔΩ

  Μία τάξη διαπολιτισμικού σχολείου διδάσκεται Καβάφη. Ο μικρός Αμπντούλ από τη Συρία προσπαθεί, με τα σπαστά ελληνικά του, να διαβάσει φωναχτά τον στίχο "Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις, /τούτο προσπάθησε τουλάχιστον/ όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις". Ο μικρός δυσκολεύεται να προφέρει τη λέξη "εξευτελίζεις". Με τη βοήθεια όμως της Ελληνίδας συμμαθήτριάς του, διαβάζει το ποίημα στην τάξη ενεργοποιώντας τα αλληλέγγυα συναισθήματα και των υπόλοιπων συμμαθητών του. Η μικρού μήκους ταινία "Όσο μπορείς" του Γρηγόρη Ρέντη, σε σενάριο της Σοφίας Βγενοπούλου, από το ομώνυμο ποίημα του Αλεξανδρινού, γυρισμένη στο Διαπολιτισμικό Σχολείο της Αθήνας, που παρακολούθησαν χθες το μεσημέρι όσοι βρέθηκαν στην παρουσίαση των δράσεων του Αρχείου Καβάφη, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, αποτυπώνει μια πτυχή της σημερινής πρόσληψης του μεγάλου ποιητή. Η ταινία, που θα προβληθεί σε σχολεία της χώρας και σε κινηματογραφικές αίθουσες, είναι μία από της πολλές και πολλαπλών εκφάνσεων δράσεις που ετοίμασε το Αρχείο Καβάφη, το οποίο προ ολίγων μηνών περιήλθε στην κατοχή του Ιδρύματος Ωνάση, αποτρέποντας τον κίνδυνο να μεταναστεύσει αυτός ο πλούτος εκτός χώρας, στη Νέα Υόρκη.
  
  Πολλαπλή η στόχευση του Αρχείου Καβάφη, όπως την προσδιόρισε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση κ. Αντώνης Παπαδημητρίου, αποσκοπεί στην "προστασία του υλικού και την προσβασιμότητά του σε μελετητές και κοινό, στην υποστήριξη και διάδοση του έργου του ποιητή διεθνώς, στην επαφή του με τους νέους, στην εκπαίδευση των μη μυημένων με την ποίησή του και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών". Ως "ανοιχτό αρχείο" και όχι ως "κλειστή πηγή κειμένων" επιδιώκει το Ίδρυμα Ωνάση τη λειτουργία του Αρχείου, έτσι ώστε πλήρως καταγεγραμμένο, καταλογογραφημένο και ψηφιοποιημένο θα επιτρέψει την έρευνα και θα εξασφαλίσει την πολλαπλή, πολυδύναμη και πολύμορφη χρήση του, κατά τα πρότυπα αρχείων όπως του Φουκό, του Μπένγιαμιν, της Ντίκινσον.
 
  Για τον Αναστάσιο-Ιωάννη Μεταξά, ακαδημαϊκό σύμβουλο του Αρχείου, "ο Καβάφης είναι πεδίο, όχι μόνο ποίηση" και ως εκ τούτου επιδιώκεται το "ανοιχτό αρχείο διότι είναι ανοιχτό το έργο". Παρ' ότι στο Αρχείο "είναι ευπρόσδεκτοι οι φιλόλογοι και οι ειδικοί", το Αρχείο θα επιδιώξει τη "διακλαδικότητα και τη διεπιστημονικότητα που προκύπτει από το ίδιο το έργο". Επιπλέον πρωτεύουσα σημασία, κατά τον κ. Μεταξά, δίνεται στον "σεβασμό του Καβάφη στην καθολικότητα της ύπαρξής του" και να αναδειχτεί μέσα από το έργο του "το σώμα, η σκέψη, ο στοχασμός, η εποχή του". Άλλωστε, "ο Καβάφης δεν είναι ανεξάρτητος απ' ό,τι συνέβαινε στην εποχή του. Λειτουργούσε στην περιφέρεια, αλλά έδωσε την οικουμενική διάσταση".
  
  Από το έργο και τον στοχασμό του ποιητή έως την ποπ πρόσληψή του, και από την ψηφιακή αποτύπωση των χειρογράφων του και την απόδοσή της ιδιόχειρης γραφής του σε ειδική γραμματοσειρά στα κομπιούτερ ώς τις εκδόσεις στη γραφή Μπράιγ για τους μη βλέποντες, οι δράσεις του Αρχείου, επιδιώκουν "να ιχνογραφήσουν τη σημερινή πρόσληψη αλλά και εμπλοκή του μεγάλου ποιητή στην καθημερινότητά μας" όπως επισήμανε ο project Manager Θοδωρής Χιώτης.
  
  Εκτός από την ταινία μικρού μήκους "Όσο μπορείς" και την αντίστοιχη για την έκδοση ποιημάτων του Κ.Π. Καβάφη σε γραφή Μπράιγ, που επίσης προβλήθηκε στην παρουσίαση, θα πραγματοποιηθούν επίσης, το διεθνές συνέδριο "'Να μένει εδώ' Το Αρχείο Καβάφη και η σημασία του" τον επόμενο Ιούνιο, το διεθνές διεπιστημονικό σεμινάριο "Ο Καβάφης στην Οξφόρδη" στο ομώνυμο Πανεπιστήμιο, με ειδικές συζητήσεις σε θέματα που εκτείνονται από την κλασική φιλολογία, μέχρι τον "Ποπ Καβάφη". Στον κύκλο "Λέξεις και σκέψεις; Κύκλος 'Κ.Π. Καβάφης'" επιχειρείται η πρόσληψη και πολλαπλή χρήση της ποίησής του, στις υποενότητες "Ο Καβάφης σήμερα" (10/12), "Ο ερωτικός Καβάφης" (28/1), "Από τους Καβαφιστές στου Cavafistas" (14/4) συζήτηση του Αμερικανού πανεπιστημιακού και μεταφραστή του συνόλου του καβαφικού έργου στα αγγλικά Daniel Mendelsohn με τον Δημήτρη Παπανικολάου, λέκτορα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (21/1). Υπάρχουν επιπλέον Κύκλος Μαθημάτων "Κ.Π. Καβάφης για ενήλικες" τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, αλλά και "Ο Καβάφης Πάει Σχολείο" για παιδιά και εφήβους μέσα από κόμικς, κατασκευές και μισική χιπ χοπ (Οκτώβριος 2013-Απρίλιος 2014). Στο πλαίσιο του "Έτους Καβάφη" και σε συνεργασία με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το οποίο και θα τη φιλοξενήσει, θα εγκαινιαστεί στις 27 Νοεμβρίου η έκθεση "Ιδανικές μορφές κι αγαπημένες - Εικονογραφώντας ποιήματα του Καβάφη".


Όσο μπορείς
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ώς που να γίνει σα μια ξένη φορτική. 


πηγές: Άρθρο της Π. Κρημνιώτη στην "ΑΥΓΗ", 30-10-2013. 
            Αρχείο Κ.Π.Καβάφη (kavafis.gr)