Υλικά από την εκδήλωση με το Ν.Σεβαστάκη στο "Ιδεοδρόμιο"

φωτογραφία από τη χθεσινή εκδήλωση

   Το βιβλίο του Νικόλα Σεβαστάκη "Η τυρρανία του αυτονόητου. Σκέψεις για τον ψυχισμό της εποχής" παρουσιάστηκε χθές, Δευτέρα 4 Ιουνίου, στο "Ιδεοδρόμιο" στην Κατερίνη. Το Νικόλα Σεβαστάκη, καθηγητή Πολιτικής Φιλοσοφίας στο ΑΠΘ, προλόγισε ο φιλόλογος-συγγραφέας Αντώνης Κάλφας, ενώ ακολούθησε τοποθέτηση του ίδιου του συγγραφέα.

•  ο πρόλογος του Αντώνη Κάλφα

  Ο Νικόλας Σεβαστάκης, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο ΑΠΘ είναι ένας από τους νεότερους πολιτικούς φιλόσοφους της σύγχρονης Ελλάδας. Το τελευταίο του βιβλίο φέρει τον τίτλο  «Η τυραννία του αυτονόητου». Πρόκειται για συλλογή άρθρων με το γνωστό φιλόσοφο και χαρισματικό τρόπο του Σεβαστάκη γύρω από τις πτυχές της έννοιας της δημοκρατίας και των πολιτικών και φιλοσοφικών προϋποθέσεών της. Στα κείμενα του τόμου ο καλλιεργημένος αναγνώστης θα αντιληφθεί πώς ένας σύγχρονος πολιτικός φιλόσοφος βλέπει τις εκατοντάδες πτυχές του αυτονόητου στη ζωή μας και πώς αυτό το «αυτονόητο» καταδυναστεύει ή κρύβει το αληθινό νόημα των λέξεων: στην κοινωνία, στη λογοτεχνία, στη δράση των θεσμών, στην πολιτική, στον πολιτισμό, στις χρήσεις των εννοιών που συγκροτούν το σύμπαν του σημερινού τρόπου του πολιτεύεσθαι. 

    Μερικές από τις λέξεις/έννοιες που εξετάζονται με κριτικό, αναστοχαστικό και αντιαυταρχικό λόγο: κρίση, δικαιώματα, φιλελεύθερος και νεοφιλελεύθερος τρόπος σκέψης, μνημόνιο και εξέγερση του 2008, κινήματα διαμαρτυρίας, περιβάλλον, η άνοδος της ωμότητας, ο διαφημιστικός λόγος, η μνημονιακή εξουσία, η ενάρετη επιφοίτηση των ελίτ, τεχνοκρατία και κοινωνικός αυταρχισμός, η συναίνεση και δεκάδες άλλες λέξεις του συρμού τις οποίες ο Σεβαστάκης με ώριμο και δοκιμιακό τρόπο αποδομεί. Παράδειγμα μικρό ο τρόπος που χειρίζεται τη θεωρία του «τηλεκοντρόλ» (θέση: η τηλεόραση βλάπτει την προσωπική ζωή μέσω των ριάλιτι κλπ, αντίθεση: κλείστε τη συσκευή/ατομική αυτονομία, σύνθεση: με την αντίθεση αγνοείται η μέριμνα για μια αξιοπρεπή κοινωνία βασισμένη στη μη ταπείνωση).

    Ο Σεβαστάκης υπερασπίζεται ακόμα στις σημερινές μεταδημοκρατικές συνθήκες τον ορθό λόγο, τις αξίες της κοινότητας και της αγωνιστικής στάσης των πολιτών σε αντίθεση με τον αυταρχικό, δήθεν δημοκρατικό, κατ’  ουσίαν όμως νεοφιλελεύθερο λόγο ορισμένων εκπροσώπων του πνεύματος (κείμενο διανοουμένων με τον τίτλο Τολμήστε κλπ) οι οποίοι σε κάθε αγωνιστική διεκδίκηση της πλατείας και των μαζών βλέπουν «αρχαϊκά» χαρακτηριστικά μιας παρωχημένης και εξαντλημένης αριστεράς. Ανάμεσα στις επιθέσεις όλων των μορφών συντήρησης (νεοφιλελεύθερης, νεοδημοκρατικής και ψευδοσοσιαλιστικής) εμείς είμαστε με το μέρος των συλλογικών προσπαθειών των εργαζομένων και της οικοδόμησης ενός κοινωνικού κράτους προς όφελος των πολλών. Με τα λόγια του Σεβαστάκη: «Το πεδίο στο οποίο έχει θέση και περισσότερο νόημα μια αριστερή πολιτική του πνεύματος είναι η υπεράσπιση των κοινών αγαθών, η ριζοσπαστική δημοκρατία και η απόκρουση των νέων ολιγαρχικών και ταξικών παραδειγμάτων διακυβέρνησης». (5 Ιουνίου 2011, «Η τυραννία του αυτονόητου», σ. 197). 

    Το ίδιο κριτικός είναι ο Σεβαστάκης και όταν μιλά για την αριστερά. Στο ερώτημα για παράδειγμα «Τι χαρακτηριστικά (ιδεολογικά, πολιτικά, οργανωτικά) πρέπει να έχει η αριστερά σήμερα;» απαντά με οξύνοια και ευρύτητα πνεύματος ως εξής: «Ορισμένα πράγματα είναι για μένα στοιχειώδη: η αυτονομία της ριζοσπαστικής Αριστεράς από την κενή ρητορική του προοδευτισμού και όλες τις εκδοχές του εκσυγχρονισμού· η απόσταση από κάθε ναρκισσισμό του απόλυτου και από το αίσθημα «μεταφυσικής» αυτάρκειας στην πολιτική· η διάθεση φιλοξενίας για όλες τις πηγές της σκέψης της υλικής και διανοητικής χειραφέτησης των εργαζόμενων ανθρώπων. Το βασικό είναι για μένα η συνείδηση ότι η Αριστερά συνιστά κάτι παραπάνω από τα κόμματα, τις πολιτικές της ομάδες, τα έντυπα και τις εκδηλώσεις της. Είναι ένα ορισμένο κοινωνικό πνεύμα που το συμμερίζονται εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε αυτή τη χώρα. Για να πω την παλιομοδίτικη λέξη, είναι ακόμα ένα φρόνημα που ενσαρκώνεται σε ένα πλήθος αποχρώσεων, αλλά το οποίο δεν πρέπει να συντρίβεται στο όνομα της ορθότητας της εκάστοτε γραμμής, κομματικής αυτοδικαίωσης και ιδεολογικής υπεροχής. 

• από την τοποθέτηση του Νικόλα Σεβαστάκη  

"για την υπεράσπιση των αξιών της Δημοκρατίας 

και την αγωνιστικά απεμπλοκή από την κρίση"

   

  Μια γόνιμη και λίαν ενδιαφέρουσα συζήτηση έγινε τη Δευτέρα το βράδυ στον χώρο πολιτικού διαλόγου και πολιτισμού Ϊδεορόμιο». Θέμα της εκδήλωσης ήταν η παρουσίαση του καινούριου βιβλίου του Νικόλα Σεβαστάκη, εξαιρετικού ομιλητή και δοκιμιογράφου σε θέματα δημοκρατίας και αξιών. Ο  Νικόλας Σεβαστάκης, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο ΑΠΘ είναι ένας από τους νεότερους πολιτικούς φιλόσοφους της σύγχρονης Ελλάδας. Το τελευταίο του βιβλίο φέρει τον τίτλο  «Η τυραννία του αυτονόητου» (εκδόσεις ενθεμάτων της Αυγής, 2012).  

ο Νικ. Σεβαστάκης(αριστερά) και ο Α.Κάλφας(δεξιά)

   Πρόκειται για συλλογή άρθρων με το γνωστό φιλόσοφο και χαρισματικό τρόπο του Σεβαστάκη γύρω από τις πτυχές της έννοιας της δημοκρατίας και των πολιτικών και φιλοσοφικών προϋποθέσεών της. Στα κείμενα του τόμου ο καλλιεργημένος αναγνώστης θα αντιληφθεί πώς ένας σύγχρονος πολιτικός φιλόσοφος βλέπει τις εκατοντάδες πτυχές του αυτονόητου στη ζωή μας και πώς αυτό το «αυτονόητο» καταδυναστεύει ή κρύβει το αληθινό νόημα των λέξεων: στην κοινωνία, στη λογοτεχνία, στη δράση των θεσμών, στην πολιτική, στον πολιτισμό, στις χρήσεις των εννοιών που συγκροτούν το σύμπαν του σημερινού τρόπου του πολιτεύεσθαι.

   Μερικές από τις λέξεις/έννοιες που εξετάζονται με κριτικό, αναστοχαστικό και αντιαυταρχικό λόγο: κρίση, δικαιώματα, φιλελεύθερος και νεοφιλελεύθερος τρόπος σκέψης, μνημόνιο και εξέγερση του 2008, κινήματα διαμαρτυρίας, περιβάλλον, η άνοδος της ωμότητας, ο διαφημιστικός λόγος, η μνημονιακή εξουσία, η ενάρετη επιφοίτηση των ελίτ, τεχνοκρατία και κοινωνικός αυταρχισμός, η συναίνεση και δεκάδες άλλες λέξεις του συρμού τις οποίες ο Σεβαστάκης με ώριμο και δοκιμιακό τρόπο αποδομεί.

   Ο Σεβαστάκης υπερασπίζεται ακόμα στις σημερινές μεταδημοκρατικές συνθήκες τον ορθό λόγο, τις αξίες της κοινότητας και της αγωνιστικής στάσης των πολιτών σε αντίθεση με τον αυταρχικό, δήθεν δημοκρατικό, κατ’  ουσίαν όμως νεοφιλελεύθερο λόγο ορισμένων εκπροσώπων του πνεύματος (κείμενο διανοουμένων με τον τίτλο Τολμήστε κλπ) οι οποίοι σε κάθε αγωνιστική διεκδίκηση της πλατείας και των μαζών βλέπουν «αρχαϊκά» χαρακτηριστικά μιας παρωχημένης και εξαντλημένης αριστεράς. Ανάμεσα στις επιθέσεις όλων των μορφών συντήρησης (νεοφιλελεύθερης, νεοδημοκρατικής και ψευδοσοσιαλιστικής) εμείς είμαστε με το μέρος των συλλογικών προσπαθειών των εργαζομένων και της οικοδόμησης ενός κοινωνικού κράτους προς όφελος των πολλών υποστήριξε ο συγγραφέας. Για να καταλήξει συνδέοντας την παρουσίαση με την πολιτική συγκυρία των ημερών:  «Το πεδίο στο οποίο έχει θέση και περισσότερο νόημα μια αριστερή πολιτική του πνεύματος είναι η υπεράσπιση των κοινών αγαθών, η ριζοσπαστική δημοκρατία και η απόκρουση των νέων ολιγαρχικών και ταξικών παραδειγμάτων διακυβέρνησης».